VNCPC – Nhân tố tích cực trong đẩy mạnh thực hiện sử dụng hiệu quả tài nguyên và sản xuất sạch hơn ở Việt Nam

/in , /by

Để góp phần phát triển bền vững nền công nghiệp đang trong quá trình công nghiệp hóa của Việt Nam, năm 1998, Tổ chức Phát triển Công nghiệp Liên hiệp quốc (UNIDO) đã ký hợp tác với Bộ Giáo dục – Đào tạo thực hiện các dự án “Trung tâm Sản xuất sạch Việt Nam” – VNCPC và “Đẩy mạnh các dịch vụ mới về sản xuất sạch hơn ở Việt Nam thông qua VNCPC” với sự hỗ trợ tài chính của Cục kinh tế Liên bang Thụy Sỹ (SECO).

Sứ mệnh của VNCPC là phổ biến rộng rãi và thúc đẩy áp dụng khái niệm “Sản xuất sạch hơn” (CP) vào thực tiễn hoạt động công nghiệp tại Việt Nam. Bộ Giáo dục và Đào tạo giao cho Trường Đại học Bách Khoa Hà Nội là đơn vị chủ các dự án này và Viện khoa học và Công nghệ Môi trường (INEST) là đơn vị trực tiếp thực hiện.

Trong suốt gần 20 năm xây dựng và phát triển, VNCPC đã đào tạo và xây dựng một mạng lưới chuyên gia CP, xây dựng năng lực và hỗ trợ kỹ thuật cho trên 1000 nhà máy. Đồng thời, VNCPC luôn phối hợp chặt chẽ với đơn vị chức năng của Bộ Tài nguyên & Môi trường và Bộ Công Thương trong các hoạt động nâng cao nhận thức về CP trong lĩnh vực công nghiệp tại Việt Nam, duy trì diễn đàn Hội nghị bàn tròn Quốc gia về “Sản xuất và tiêu thụ bền vững” (SCP) và hỗ trợ các doanh nghiệp hoàn thành mục tiêu trong khuôn khổ dự án mà họ tham gia, đặc biệt các mục tiêu của Chiến lược Sản xuất sạch hơn trong công nghiệp đến năm 2020.

Gần đây nhất, năm 2015 UNIDO và Bộ Kế hoạch & Đầu tư chọn VNCPC là đơn vị tư vấn về lĩnh vực “Hiệu quả tài nguyên và sản xuất sạch hơn” (RECP) cho dự án “Triển khai các sáng kiến khu công nghiệp sinh thái hướng tới mô hình khu công nghiệp bền vững tại Việt Nam” do Quỹ Môi trường toàn cầu (GEF) và SECO tài tài trợ (2015 -2017). Nhiệm vụ của VNCPC trong dự án này là xây dựng năng lực và hướng dẫn đánh giá RECP cho doanh nghiệp trong các khu công nghiệp Khánh Phú tại Ninh Bình, Hòa khánh tại Đà Nẵng và Trà Nóc 1 & 2 ở Cần Thơ.

Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ này, VNCPC đã khảo sát điều kiện cụ thể của từng doanh nghiệp, sau đó áp dụng các bài học kinh nghiệm từ thực tiễn trình diễn về CP trước đây & RECP hiện nay cũng như tích hợp CP với các vấn để liên quan như Sử dụng hiệu quả năng lượng, Trách nhiệm xã hội doanh nghiệp, Sản xuất và Tiêu dùng bền vững, Thiết kế sản phẩm bền vững… ở Việt Nam cũng như những kiến thức và kinh nghiệm của mạng lưới toàn cầu của UNIDO – UNEP về RECP. Hoạt động RECP của dự án tại 23 doanh nghiệp trong giai đoạn từ tháng 1 đến tháng 8 năm 2016 đã đạt được những kết quả bước đầu khá ấn tượng về cải thiện hiệu quả sử dụng năng lượng, nước và nguyên vật liệu, góp phần mang lại lợi ích kinh tế cụ thể và giảm tác động môi trường từ hoạt động sản xuất của các doanh nghiệp.

IMG_3501

 Chuyên gia VNCPC đi đánh giá RECP tại doanh nghiệp

Bảng tóm tắt kết quả thực hiện RECP tại các DN lựa chọn trong 3 KCN mục tiêu của dự án

 TT           KCNKết quảHoạt động

Khánh Phú,

Ninh Bình

 Hòa Khánh,Đà Nẵng Trà Nóc I & II,Cần Thơ

1

Số DN tham gia

 7 6

10

2

Số CB được đào tạo

 33 35

39

3

Số giải pháp RECP lựa chọn

 125 92

185

4

Số dự án đầu tư công nghệ

 5 10

8
5

Số dự án đầu tư đang thực hiện

 2 8

4

6

 Lợi ích kinh tế(áp dụng tỷ gía 1USD = 22,300 VND) Tiết kiệm 76.816 USD/năm do giảm suất tiêu thụ than, khí đốt, điện và nước, trong đó 72,45% là do giảm tiêu thụ điện năng Tiết kiệm 279.597 USD/năm do giảm suất tiêu thụ than, củi, điện & nguyên vật liệu, trong đó 63% là do giảm tiêu thụ điện năng Tiết kiệm 376.326 USD/năm do giảm suất tiêu thụ điện và nước, trong đó 84% là do giảm tiêu thụ điện năng

7

 Lợi ích môi trường Giảm phát thải CO2: 726 tấn/năm Giảm phát thải CO2: 1.625 tấn/năm Giảm phát thải CO2: 2.458 tấn/năm

Theo đánh giá của VNCPC, hiện nay, tổn thất năng lượng tại các doanh nghiệp là khá lớn. Để sớm khắc phục vấn đề này, các doanh nghiệp cần dành ưu tiên cao cho việc thực hiện các giải pháp quản lý và đầu tư đổi mới công nghệ – thiết bị. Các giải pháp này sẽ góp phần cắt giảm chi phí sản xuất đồng thời giảm tác động tới môi trường và cải thiện điều kiện làm việc cho người lao động.

Mặt khác, một tín hiệu tốt là một số doanh nghiệp đã thể hiện tính cam kết cao, bao gồm cả việc chủ động đầu tư thực hiện các dự án đổi mới công nghệ theo hướng sản xuất sạch hơn. Đây là một yếu tố quan trọng cho sự thành công của dự án.

Việc thực hiện đánh giá RECP tại các doanh nghiệp trong khu công nghiệp, không chỉ giúp các doanh nghiệp nhận ra những cơ hội nâng cao hiệu quả sản xuất và công tác bảo vệ môi trường mà còn cung cấp thông tin cơ sở về chất thải, tiềm năng trao đổi, tuần hoàn, tái chế và tái sử dụng chất thải, định hướng cho việc xây dựng các mô hình KCN sinh thái phù hợp với điều kiện tự nhiên, kinh tế và kỹ thuật của từng địa phương.

Khu công nghiệp được xem là một địa bàn có nhiều lợi thế cho cho việc nhân rộng áp dụng tiếp cận RECP vào công nghiệp làm gia tăng tác dụng của tiếp cận này, từng bước nâng cao năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp nói riêng và KCN nói chung, góp phần chuyển đổi các KCN truyền thống theo hướng KCN sinh thái, đảm bảo sự phát triển bền vững về kinh tế cũng như môi trường và xã hội của các KCN ở nước ta.

Nhân dịp 50 năm thành lập UNIDO, VNCPC xin chân thành cảm ơn UNIDO về sự hợp tác hiệu quả với viện INEST, Trường Đại học Bách Khoa Hà Nội trong suốt quá trình thực hiện các dự án trên và ươm tạo nên VNCPC Co. Ltd. hôm nay.

PGS.TS Trần Văn Nhân – Giám đốc VNCPC Co.Ltd

image2

Theo Admin vncpc.org

UNIDO kỷ niệm 50 năm thành lập

/in /by

Bạn có biết tại Việt Nam, dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài thuần đã tăng từ 1 tỷ USD năm 2003 lên 10 tỷ USD năm 2008, và đạt tới 23 tỷ USD năm 2015?  Tổng giá trị xuất khẩu cũng tăng từ 2 tỷ USD năm 1990 lên 72 tỷ USD năm 2010, và đến năm 2015 đạt 162 tỷ USD? Những con số rất ấn tượng này cho thấy thành công to lớn của Việt Nam trong hoạt động kinh tế, tạo đà thúc đẩy nền kinh tế và việc làm tăng trưởng mạnh mẽ.

Có được những thành tựu này phần lớn là nhờ những cải cách Việt Nam đã tiến hành kể từ khi triển khai công cuộc Đổi Mới vào năm 1986, giải phóng nền kinh tế, thu hút đầu tư nước ngoài,  thúc đẩy xuất khẩu và giảm nghèo. Để chuẩn bị cho công cuộc cải cách, Việt Nam đã nhận được rất nhiều hỗ trợ kỹ thuật từ cộng đồng quốc tế, trong đó có Tổ chức Phát triển Công nghiệp Liên Hợp quốc (UNIDO), từ rất lâu trước năm 1986, hay chính xác hơn, ngay từ 1978.

Trong hơn 35 năm qua, UNIDO đã và đang chia sẻ với Việt Nam các thông lệ thực hành quốc tế tốt nhất nhằm giúp Việt Nam phát triển một nền công nghiệp toàn diện và bền vững. Hơn 100 triệu USD đã được UNIDO giải ngân qua các dự án hỗ trợ kỹ thuật thuộc nhiều lĩnh vực như hỗ trợ khu vực tư nhân và các cơ sở nghiên cứu kỹ thuật và công nghiệp, tạo thuận lợi cho chuyển giao công nghệ, xây dựng năng lực thương mại, phát triển nguồn nhân lực, bảo vệ môi trường, sử dụng năng lượng hiệu quả, xúc tiến đầu tư, và tăng cường thực hành kinh doanh có trách nhiệm.

Chương trình hoạt động của UNIDO nhằm mục đích giúp Chính phủ phát triển kinh tế – xã hội bền vững và công bằng. Quan hệ đối tác đa chiều đã được thiết lập với các bộ chủ quản các ngành công nghiệp, thương mại, kế hoạch, đầu tư, nông nghiệp, khoa học và công nghệ, môi trường, với Phòng Thương mại và Công nghiệp, các hiệp hội doanh nghiệp, các trường đại học, cũng như các trung tâm do UNIDO thành lập.

Hỗ trợ của UNIDO tập trung vào việc xây dựng và thưc hiện các chiến lược và chính sách phát triển công nghiệp và thương mại, ví dụ khảo sát ngành công nghiệp, các chính sách tiểu ngành, các chính sách và pháp luật về đầu tư trong và ngoài nước. Một mục đích khác là thúc đẩy sự tăng trưởng của các nhà cung cấp dịch vụ chuyên nghiệp trong nước phục vụ cho phát triển công nghiệp và tăng cường năng lực cho tất cả các tổ chức hiệp hội doanh nghiệp.

Cơ chế chuyển giao công nghệ có khác biệt đáng kể giữa các nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung và các nền kinh tế thị trường. Tại Việt Nam, hoạt động của UNIDO có ý nghĩa như tác nhân thúc đẩy, tạo thuận lợi và khởi xướng quá trình chuyển giao công nghệ. Hơn thế, UNIDO còn giúp kết nối các doanh nghiệp Việt Nam với các doanh nghiệp nước ngoài thông qua các cuộc triển lãm kỹ thuật, hội thảo, các hoạt động xúc tiến đầu tư và các mạng thông tin.

Về vấn đề môi trường, một trong các lĩnh vực ưu tiên của UNIDO là sản xuất sạch hơn và tiết kiệm năng lượng. UNIDO đã hỗ trợ tư vấn chính sách, cung cấp thông tin về sự sẵn có và khả năng lựa chọn công nghệ sạch, các chương trình xúc tiến công nghệ sạch, cũng như kiểm toán môi trường và năng lượng.

Đầu tư cho vốn con người là nội dung nổi bật trong hầu như tất cả các câu chuyện thành công ở vùng Đông Á. Chi tiêu cho giáo dục là nền tảng nhưng sự tham gia của khu vực tư nhân cũng rất quan trọng. Có thể chia các dịch vụ do UNIDO hỗ trợ thành ba nhóm sau: (i) hỗ trợ xây dựng chiến lược, chính sách, và kế hoạch phát triển nguồn nhân lực công nghiệp; (ii) củng cố năng lực thể chế cho phát triển nguồn nhân lực công nghiệp ; và (iii) tập huấn trực tiếp định hướng các nhóm doanh nghiệp hay các tiểu ngành.

Các dự án của UNIDO đã thu được nhiều kết quả tốt đẹp tại Việt Nam, và tôi muốn đề cập đến một vài dự án trong số đó:

  • Trung tâm Sản xuất Sạch Việt Nam do UNIDO hỗ trợ thành lập, bắt đầu hoạt động vào cuối năm 1998, là một trong số những động lực chính thúc đẩy Việt Nam theo đuổi con đường sản xuất công nghiệp bền vững.
  • UNIDO hỗ trợ Việt Nam đánh giá trước phê chuẩn Công ước Minamata để kiểm soát thủy ngân trong sản phẩm và tránh hiểm họa sức khỏe không cần thiết cho con người và môi trường.
  • Để giúp đất nước giải quyết thách thức giảm cường độ năng lượng, UNIDO đã xây dựng kế hoạch toàn diện đầu tiên cho việc xây dựng các biện pháp tăng cường sử dụng tiết kiệm và bảo toàn năng lượng trong sản xuất công nghiệp.
  • Năm 2007, Việt Nam trở thành thành viên thứ 150 của WTO, và kể từ đó UNIDO đã giúp Việt Nam đáp ứng với tiêu chuẩn quốc tế và tiếp cận được thị trường. Chất lượng và tiêu chuẩn sản phẩm là một trong số những thách thức lớn nhất đối với sự hội nhập của Việt Nam vào nền kinh tế quốc tế.
  • Hơn 15 năm qua, UNIDO hân hạnh hợp tác với Chính phủ trong lĩnh vực cải cách đăng ký kinh doanh. UNIDO hỗ trợ giải quyết những trở ngại mà các nhà kinh doanh gặp phải trong quá trình hoàn tất thủ tục đăng ký khởi nghiệp. Đặc biệt, UNIDO  hỗ trợ thực hiện Luật Doanh nghiệp 2005 và 2014 và đơn giản hóa quy trình đăng ký. Năm 2010, Cục Quản lý Đăng ký Kinh doanh được thành lập, và cùng năm đó, Hệ thống Đăng ký Kinh doanh Quốc gia được khai trương. Thời hạn đăng ký kinh doanh theo luật định đã giảm từ 15 ngày xuống chỉ còn 3 ngày.

Chương trình nghị sự 2030 cho Phát triển Bền vững được nhất trí gần đây đặt ra cho chúng ta những mục tiêu tham vọng trên quy mô toàn cầu nhằm giải quyết cả ba phương diện của phát triển bền vững là kinh tế, môi trường và xã hội. Các mục tiêu và mục đích đề ra trong Chương trình nghị sự này được bổ sung bằng Thỏa thuận Paris với sự thông qua của 195 quốc gia vào tháng 12 năm ngoái. Với thỏa thuận này – là thỏa thuận khí hậu đầu tiên mang tính phổ cập và ràng buộc về pháp lý – chúng ta cùng cam kết giới hạn nhiệt độ tăng thêm ở mức dưới 2oC trên mức của thời kỳ tiền công nghiệp.

Mục tiêu Phát triển Bền vững số 9 của Chương trình nghị sự 2030 thừa nhận công nghiệp hóa toàn diện và bền vững có liên quan trực tiếp đến xóa đói, và ủy thác cho UNIDO nhiệm vụ hỗ trợ phát triển công nghiệp toàn diện và bền vững. Với Việt Nam, UNIDO nhận thấy có hai vấn đề lớn cần giải quyết để đạt được Mục tiêu Phát triển Bền vững số 9. Vấn đề thứ nhất là, làm thế nào để tiến trình tự do hóa thương mại,  tái cơ cấu kinh tế và sản xuất gần đây có thể đem lại lợi ích cho các doanh nghiệp của Việt Nam? Thứ hai là, làm sao có thể xây dựng lại chính sách, chiến lược công nghiệp để có thể đưa vào các ưu tiên của quốc gia cũng như tính đến các nguy cơ và cơ hội toàn cầu, trong đó có việc thiết lập mối liên kết giữa các ngành công nghiệp để tăng giá trị sản xuất gia tăng cho các sản phẩm hiện có và gia nhập những ngành nghề mới, năng động hơn.

Bối cảnh toàn cầu hiện nay khác biệt rất nhiều so với bối cảnh thập kỷ 1990. Giờ đây Việt Nam đã là một phần của một cuộc chơi lớn, đã vượt qua điểm có thể quay trở lại với việc tham gia ký kết một số thỏa thuận thương mại chủ chốt trong năm 2015. Hiệp định thương mại Đối tác Xuyên Thái Bình dương TPP có nhiều tiềm năng to lớn. Việt Nam có thể là quốc gia hưởng lợi nhiều nhất từ thỏa thuận thương mại giữa 13 nước này, vì nhờ đó, tổng sản phẩm quốc nội của Việt Nam có khả năng tăng vượt bậc đến 8% trong hai thập kỷ tới. Việt ký kết một hiệp định thương mại tự do với Liên minh Châu Âu sẽ giúp xóa bỏ 99% mức thuế áp vào hàng hóa sau khoảng 10 năm.

Việt Nam cũng rất có khả năng trở thành một đối tác chủ chốt trong Cộng đồng Kinh tế ASEAN (AEC). Sự ra đời của AEC, cùng với sự trỗi dậy của Việt Nam như là một trung tâm sản xuất công nghiệp và công nghệ, được kỳ vọng là sẽ giúp gia tăng thương mại và đầu tư nội khối ASEAN.

Trước bối cảnh mới này, UNIDO sẽ tiếp tục cùng Việt Nam xúc tiến tái cơ cấu và hiện đại hóa để nâng cao chất lượng và khả năng cạnh tranh. Chúng tôi sẽ tập trung vào các ngành chủ đạo cũng như những ngành có lợi thế so sánh và có tầm quan trọng chiến lược để phát triển công nghiệp nhanh, hiệu quả, bền vững, nâng cao tính độc lập cũng như khả năng tự phục hồi của nền kinh tế.

UNIDO sẵn sàng hỗ trợ cho chiến lược phát triển công nghiệp toàn diện và bền vững của Việt Nam, và tin tưởng rằng đến năm 2035, nền kinh tế của Việt Nam sẽ là một nền kinh tế toàn diện, tập trung vào phụ nữ và thanh niên, với những ngành chuyên môn hóa đạt chuẩn quốc tế về công nghệ và chất lượng sản phẩm, tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu, sử dụng năng lượng hiệu quả, và cạnh tranh công bằng trên thị trường hội nhập toàn cầu.

LI Yong

Tổng Giám đốc UNIDO

Theo UNIDO Vietnam