72 doanh nghiệp thuộc 4 khu công nghiệp ở Ninh Bình, Cần Thơ và Đà Nẵng đã áp dụng các giải pháp sử dụng hiệu quả tài nguyên và sản xuất sạch hơn, nhờ đó giúp tiết kiệm được hơn 6,5 triệu USD/năm.
Những con số “biết nói”
Đó là kết quả dự án “Triển khai sáng kiến khu công nghiệp sinh thái hướng tới mô hình khu công nghiệp bền vững tại Việt Nam” đã đạt được sau 5 năm triển khai.
Với sự tài trợ của Quỹ Môi trường toàn cầu (GEF), Cục Kinh tế Liên bang Thụy Sỹ (SECO), dự án đã được Bộ Kế hoạch và Đầu tư cùng với Tổ chức Phát triển Công nghiệp Liên hợp quốc (UNIDO) thực hiện thí điểm tại các khu công nghiệp Khánh Phú và Gián Khẩu (Ninh Bình); khu công nghiệp Hòa Khánh (thành phố Đà Nẵng) và khu công nghiệp Trà Nóc 1 & 2 (Cần Thơ).
Thông qua sự hỗ trợ kỹ thuật từ Công ty TNHH Trung tâm Sản xuất sạch hơn Việt Nam (VNCPC), các doanh nghiệp trong các KCN đã được tư vấn các giải pháp sản xuất sạch hơn nhằm tận dụng tối đa nguyên liệu đầu vào, sử dụng hiệu quả năng lượng, tiết kiệm nước cũng như sử dụng an toàn hóa chất và quản lý nước thải, chất thải…
Chuyển đổi mô hình KCN sinh thái – Xu hướng tất yếu
Kết thúc giai đoạn 1 của dự án, các giải pháp sử dụng hiệu quả tài nguyên và sản xuất sạch do VNCPC tư vấn cho các doanh nghiệp đã giúp tiết kiệm được hơn 22.000 Mwh điện; trên 600.000 m3 nước sạch; hơn 140 TJ (Têrajun) nhiên liệu hóa thạch và gần 3.600 tấn hóa chất và chất thải. Các giải pháp này cũng đã giúp cắt giảm được 32 Kt khí CO2 hằng năm.
Dự án cũng đã tiến hành đào tạo cho hơn 3.100 nhà quản lý và các cán bộ kỹ thuật. Các chương trình tập huấn nhằm cung cấp thông tin về khu công nghiệp sinh thái; chia sẻ các kinh nghiệm quốc tế và phương thức áp dụng phù hợp với bối cảnh của Việt Nam; các công cụ và nguồn lực để phát triển khu công nghiệp sinh thái; cơ hội và những thách thức khi áp dụng khái niệm KCN sinh thái tại Việt Nam.
Tại hội thảo tổng kết dự án tổ chức ở Hà Nội, ngày 12/6/2019, ông Trần Duy Đông, Vụ trưởng Vụ kinh tế địa phương và lãnh thổ (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) cho biết: “Dự án triển khai sáng kiến khu công nghiệp sinh thái đã góp phần quan trọng vào việc ban hành các quy định liên quan về khu công nghiệp sinh thái tại Nghị định 82/2018/NĐ-CP ngày 22/5/2018 (Nghị định 82) của Chính phủ về quản lý các khu công nghiệp và khu kinh tế, có hiệu lực từ tháng 7/2018. Nghị định 82 là văn bản pháp lý đầu tiên tại Việt Nam đặt nền móng cho việc thực hiện chuyển đối từ KCN thông thường sang KCN sinh thái”.
Điều phối viên thường trú Liên hợp quốc (LHQ) ông Kamal Malhotra cũng nhấn mạnh: dự án này là một minh họa cụ thể về những yêu cầu một nền kinh tế tuần hoàn cần phải có. Đó cũng chính là điều mà chính phủ Việt Nam đang quan tâm và mong muốn được học hỏi kinh nghiệm từ LHQ và các đối tác phát triển khác nhằm xác định các ưu tiên chiến lược cho phát triển kinh tế – xã hội giai đoạn 2021 – 2030. Với tầm nhìn chiến lược trung hạn này, Chính phủ đang đặt nhiều hy vọng vào việc đạt được “mục tiêu kép”: tốc độ tăng trưởng cao và bền vững song song với bảo vệ môi trường”.
Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Văn Trung, Đại sứ Thụy Sỹ tại Việt Nam – Beatrice Maser Mallor và Trưởng đại diện UNIDO tại Việt Nam – Bà Lê Thị Thanh Thảo trao tặng kỷ niệm chương cho các đơn vị tham gia dự án. Ảnh: MPI
Đại diện quốc gia của văn phòng UNIDO tại Việt Nam, bà Lê Thị Thanh Thảo cho rằng: chuyển đổi các khu công nghiệp hiện tại sang mô hình KCN sinh thái sẽ là cơ hội để đạt được phát triển công nghiệp bền vững và rộng khắp tại Việt Nam. Theo đó, UNIDO sẽ tiếp tục cùng đồng hành với Chính phủ Việt Nam thực hiện Chương trình Toàn cầu về Hiệu quả Tài nguyên và Sản xuất Sạch hơn (RECP) do Chính phủ Thụy Sỹ tài trợ.
“Dự án KCN sinh thái là bước tiếp nối của chặng đường dài UNIDO hỗ trợ Việt Nam về sản xuất sạch hơn và sử dụng năng lượng hiệu quả trong công nghiệp từ hơn 20 năm qua. Tôi tin tưởng những thành công ngày hôm nay sẽ tạo tiền đề vững chắc cho việc triển khai nhân rộng mô hình KCN sinh thái tại Việt Nam trong những năm tới. Từ đó, góp phần bảo vệ môi trường, phát triển bền vững và thu hút đầu tư có chất lượng, đặc biệt từ khu vực tư nhân, nâng cao khả năng cạnh tranh của Việt Nam.” – Bà Thảo nhận định.
Đại diện cho doanh nghiệp, bà Nguyễn Thị Thu Hà, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty TNHH Kiến trúc và Thương mại Á Châu (Nhà máy giấy Tân Long – Đà Nẵng) cho biết: Tham gia dự án, công ty đã cải biến được nguồn nhiên liệu, qua đó giúp giảm giá thành sản xuất, nâng cao tính cạnh tranh và góp phần nâng cao đời sống người lao động. Công ty cũng đã áp dụng 21 giải pháp về tiết kiệm năng lượng. Theo đó, trong vòng 1 năm đã tiết kiệm được 2,63 tỷ đồng, giảm nguồn nguyên liệu đầu vào được 360 tấn/năm và giảm thiểu được 540 tấn CO2/năm.
Không chỉ có vậy, các doanh nghiệp còn đang có kế hoạch thực hiện một số giải pháp cộng sinh công nghiệp do các chuyên gia đề xuất. Điều này cho thấy tính bền vững của các hoạt động trong dự án. Những giải pháp cộng sinh công nghiệp dự kiến thực hiện bao gồm: tái sử dựng nước thải và rác nguyên liệu của một doanh nghiệp như là nguyên liệu đầu vào cho một doanh nghiệp khác; thu hồi nhiệt và cải thiện hiệu quả thu gom chất thải; sử dụng chung nồi hơi nước cũng như chia sẻ các phương tiện vận chuyển và các dịch vụ khác cho công nhân.
VNCPC
